Fabriano, położone w sercu regionu Marche, to miasto o bogatej historii i tradycji, które słynie na całym świecie z produkcji papieru. Otoczone malowniczymi wzgórzami Apeninów, Fabriano oferuje nie tylko fascynującą podróż przez wieki rzemiosła, ale także wyjątkowy klimat średniowiecznego miasteczka. Odkryj je ze mną w poniższym artykule!
- Fabriano – podstawowe informacje
- Ciekawostki o Fabriano
- Co zobaczyć w Fabriano?
- Museo della Carta e della Filigrana (🇵🇱 Muzeum Papieru i Znaków Wodnych)
- Centro Storico (🇵🇱 Stare Miasto)
- Piazza del Comune (🇵🇱 Plac Główny z fontanną Sturinalto)
- Teatro Gentile
- La Cattedrale di San Venanzio – Duomo di Fabriano (🇵🇱 Katedra św. Wenancjusza)
- Loggiato di San Francesco (🇵🇱 Arkada św. Franciszka)
- La Pinacoteca Molajoli (🇵🇱 Galeria Sztuki Molajoli)
- L’Oratorio della Carità (🇵🇱 Oratorium Miłosierdzia)
- Czego spróbować w Fabriano?
Fabriano – podstawowe informacje
Fabriano leży środkowej części regionu Marche, w malowniczej dolinie otoczonej wzgórzami, między rzekami Giano i Esino. Miasto liczy około 30 tysięcy mieszkańców i jest łatwo dostępne zarówno samochodem, jak i koleją – położone jest w niewielkiej odległości od większych miast, takich jak Ankona i Perugia w Umbrii. Fabriano słynie przede wszystkim z produkcji papieru, która ma tu wielowiekową tradycję, oraz z wynalezienia techniki znaków wodnych, które są stosowane do dziś, na przykład na banknotach.
Ciekawostki o Fabriano
- Fabriano to miasto, które od wieków zasłynęło z produkcji papieru, a jego wkład w rzemiosło i tradycje ludowe został doceniony na arenie międzynarodowej – w 2013 roku Fabriano zostało mianowane Miastem Kreatywnym UNESCO w kategorii “Rzemiosło, sztuka i tradycje ludowe”. To prestiżowe wyróżnienie podkreśla znaczenie miasta w zachowaniu i promowaniu unikalnych technik produkcyjnych, które są wykorzystywane do dziś, przede wszystkim właśnie w tworzeniu papieru i znaków wodnych.
- Fabriano jest również ważnym ośrodkiem przemysłowym w sercu regionu Marche. Oprócz historycznej produkcji papieru, miasto stało się siedzibą kilku dużych firm produkujących sprzęt AGD, takich jak Indesit Company, Whirlpool i Ariston Thermo. Te przedsiębiorstwa, obok tradycyjnych zakładów papierniczych, nadają miastu znaczenie gospodarczego serca regionu.
- Fabriano jest także miejscem, gdzie docenia się tradycyjne smaki i produkty lokalne. Miasto jest prezydium Slow Food, co oznacza, że jest zaangażowane w ochronę i promocję unikalnych produktów spożywczych, a konkretnie Salame di Fabriano. To wyjątkowe salami wieprzowe charakteryzuje się dużą zawartością tłuszczu, co nadaje mu niepowtarzalny smak i konsystencję. Organizacja Slow Food, działająca na całym świecie, dba o to, aby tradycyjne metody produkcji takich wyrobów nie zostały zapomniane.
- Nieopodal głównego placu miasta, Piazza del Comune, znajduje się Caffe Storelli – kawiarnia z ponad 100-letnią tradycją. To miejsce jest nie tylko świadkiem historii, ale także popularnym punktem spotkań mieszkańców i turystów. W sezonie jesienno-zimowym kawiarnia serwuje specjalność, której nie można przegapić – gorącą czekoladę znaną lokalnie jako squaglio. Ta gęsta, aromatyczna czekolada to prawdziwy przysmak, idealnie dopełniający zimowe popołudnia w Fabriano.
Co zobaczyć w Fabriano?
Museo della Carta e della Filigrana (🇵🇱 Muzeum Papieru i Znaków Wodnych)
Jednym z głównych punktów turystycznych Fabriano jest Museo della Carta e della Filigrana. To unikalne muzeum prezentuje historię rzemiosła papierniczego, od średniowiecznych technik po współczesne metody produkcji. Można tu zobaczyć oryginalne maszyny, narzędzia oraz proces tworzenia papieru ręcznie czerpanego, a także poznać tajniki wytwarzania znaków wodnych, które przez stulecia były symbolem jakości i autentyczności papieru.
Odwiedzający mogą odkryć, jak wytwarzano papier na przestrzeni wieków, a także samodzielnie spróbować stworzyć papier według tradycyjnych metod, co stanowi niezwykłą atrakcję zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. To fascynujące miejsce dla miłośników historii, sztuki i rzemiosła.
Centro Storico (🇵🇱 Stare Miasto)
Stare Miasto w Fabriano to labirynt wąskich uliczek i średniowiecznych budowli, które przenoszą odwiedzających w czasie. Spacerując po centrum, można podziwiać piękną architekturę, która zachowała się w doskonałym stanie przez wieki. Centro Storico to serce miasta, gdzie historia spotyka się z codziennym życiem mieszkańców.
Piazza del Comune (🇵🇱 Plac Główny z fontanną Sturinalto)
Piazza o nietypowym, trójkątnym kształcie, to prawdziwe serce Fabriano i popularne miejsce spotkań, pełne zabytków. W centrum placu znajduje się fontanna Sturinalto, zaprojektowana przez Jacopo di Grondalo, który wzorował się na Fontana Maggiore w Perugii. Kolejnym imponującym zabytkiem jest XIII-wieczny Palazzo Podestà, wykonany z białego kamienia, z charakterystycznym łukiem pośrodku, pod którym można podziwiać częściowo zachowane freski autorstwa Ventury di Francesco. Kolejny ważny punkt to Palazzo del Comune, wzniesiony około 1350 roku, z którego dziedzińca można wejść do Teatru Gentile.
Teatro Gentile
Teatro Gentile to jeden z najpiękniejszych teatrów w regionie Marche, znany ze swojej doskonałej akustyki i eleganckiego wnętrza. Teatr, zbudowany w 1692 roku i odbudowany po pożarze w 1884 roku, jest uważany za prawdziwy klejnot miasta. Warto odwiedzić to miejsce, aby poczuć atmosferę włoskiego teatru i podziwiać piękną kurtynę przedstawiającą Gentile da Fabriano (Gentile da Fabriano był włoskim malarzem wczesnego renesansu, znanym z mistrzowskich dzieł w stylu międzynarodowej gotyki).
La Cattedrale di San Venanzio – Duomo di Fabriano (🇵🇱 Katedra św. Wenancjusza)
To główna świątynia Fabriano, zbudowana z czerwonego kamienia w XI wieku. Znajduje się w historycznym centrum miasta. Jest poświęcona św. Wenancjuszowi, męczennikowi chrześcijańskiemu, który był prześladowany za czasów cesarza Decjusza. Kościół stał się główną świątynią miasta około 1200 roku, choć jego początki sięgają nawet roku 1000. Wnętrze katedry zdobią oryginalne, cenne freski oraz imponujące drewniane organy. To miejsce o ogromnym znaczeniu religijnym i kulturalnym dla mieszkańców Fabriano.
Loggiato di San Francesco (🇵🇱 Arkada św. Franciszka)
Loggiato di San Francesco to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Fabriano. Zbudowana w XV wieku, arkada składa się z 19 wysokich łuków, które tworzą niesamowite efekty wizualne, gdy ogląda się je z różnych perspektyw. To miejsce, które warto zobaczyć podczas spaceru po mieście, aby w pełni docenić jego średniowieczną atmosferę.
La Pinacoteca Molajoli (🇵🇱 Galeria Sztuki Molajoli)
Pinakoteka Miejska Bruno Molajoli składa się z dwóch kolekcji: historycznej, obejmującej dzieła sztuki sakralnej z kościołów i opactw Fabriano i okolic z okresu od XIII do XVIII wieku, oraz kolekcji sztuki nowoczesnej i współczesnej zatytułowanej „Dom Estery”. Ta ostatnia powstała dzięki prywatnej darowiźnie Ester Merloni i obejmuje prace wybitnych włoskich artystów XX wieku, takich jak Burri, De Chirico, Fontana i Manzù. Ester Merloni to pasjonatka sztuki z Fabriano, była odpowiedzialną za najważniejsze wydarzenia organizowane w mieście, wśród nich wizyta papieża Jana Pawła II w Fabriano w marcu 1991 roku.
L’Oratorio della Carità (🇵🇱 Oratorium Miłosierdzia)
Jedną z perełek, które warto zobaczyć w Fabriano jest Oratorium Miłosierdzia. Ma prostokątny plan i sufit z widocznymi belkami, a wewnątrz znajduje się imponujący cykl fresków autorstwa Filippo Belliniego z Urbino, przedstawiający siedem Uczynków Miłosierdzia Duchowego i Cielesnego (Opere di Misericordia Spirituali e Corporali). Freski, namalowane pod koniec XVI wieku, rozmieszczone są na czternastu panelach, oddzielonych pilastrami i wzbogaconych sztukateriami oraz złoceniami. W przeszłości oratorium pełniło funkcję magazynu Biblioteki Miejskiej.
Czego spróbować w Fabriano?
Podczas pobytu w Fabriano warto spróbować lokalnych specjałów, takich jak Salame di Fabriano – wyjątkowe salami o dużej zawartości tłuszczu, chronione przez organizację Slow Food. Nie można również przegapić wizyty w Caffe Storelli, kawiarni z ponad stuletnią tradycją, gdzie w sezonie jesienno-zimowym serwowana jest słynna gorąca czekolada “squaglio”. Fabriano to także doskonałe miejsce na odkrywanie lokalnych smaków w tradycyjnych restauracjach, gdzie serwowane są potrawy typowe dla regionu Marche (Zobacz KUCHNIA I PRODUKTY REGIONALNE na blogu).
Czy byliście już w Fabriano albo o nim słyszeliście? Podzielcie się swoimi doświadczeniami lub opiniami w komentarzach poniżej! Jeśli jeszcze nie mieliście okazji odwiedzić tego miasta w Marche, to może czas zaplanować wycieczkę i odkryć na własne oczy, dlaczego to Miasto Kreatywne UNESCO jest tak wyjątkowe. Czekam na Wasze komentarze i sugestie!
