Urbino to miasto o długiej i bogatej historii, w którym wciąż czuć ducha renesansu. Jego starówka znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Po przeczytaniu tego artykułu będziecie mieć pewność, że trafiło tam zupełnie nieprzypadkowo!
Urbino na mapie centralnych Włoch
Urbino znajduje się w centralnych Włoszech, w północnej części regionu Marche. Razem z Pesaro pełni rolę stolicy jednej z pięciu prowincji – Pesaro i Urbino. Liczy ponad 15 tysięcy mieszkańców. Jest malowniczo położone u podnóża Apeninu Umbryjsko-Marchijskiego, przez co widok z miasta na otaczającą je naturę jest przepiękny.
Warto zajrzeć do Urbino podczas wizyty w Marche lub zwiedzania centralnej Italii. Miasto położone jest około 50 kilometrów od San Marino, około 60 km od Rimini i około 100 km od Perugii.
Idealne miasto księcia Federico da Montefeltro
Urbino i jego historyczne centrum ucieleśniają marzenie księcia Urbino Federico da Montefeltro (panującego w latach 1444 – 1482), który pragnął skonstruować idealne miasto renesansu. Jestem przekonana, że postać księcia z Urbino nie jest Wam obca. Jeśli byliście w Galerii Uffizi we Florencji to na pewno widzieliście poniższy dyptyk. Jeśli nie mieliście okazji zobaczyć dzieła na żywo, być może kojarzycie je z książek od historii.
Portret przedstawia właśnie Federico da Montefeltro i jego żonę Battista Sforza. Dzięki tej parze Urbino w Marche stało się kulturalnym sercem regionu. Powstała tu m.in. biblioteka, która w czasach świetności ustępowała tylko Watykańskiej. Już w 1506 r. założono tu również Uniwersytet. Urbino do dziś jest jest jednym z głównych miast uniwersyteckich na terytorium Włoch.
Zwiedzając dziś Urbino trudno nie zgodzić się z tym, że Montefeltro osiągnął swój cel. Miasto, którym rządził przez prawie 40 lat, sprawia wrażenie idealnej architektonicznej konstrukcji na każdym kroku.
Co warto zobaczyć w Urbino?
Urbino to miasto pełne atrakcji, choć małe, ciche i wolne od zgiełku. Z jednej strony wielka szkoda, że jest doceniane tylko przez małą liczbę włoskich i zagranicznych turystów. Z drugiej zaś można uznać to za jedną z jego największych zalet. Urbino to spokojna i przyjazna meta dla każdego, kto chce spędzić czas zwiedzając historyczne perełki bez pośpiechu i jednocześnie odpocząć.
Symbole Urbino to oczywiście postać księcia Federico da Montefeltro i jego Pałac Książęcy, a także znane na całym świecie obrazy znajdujące się w tutejszej Galerii Narodowej. Ze swoją bogatą historią, dziedzictwem artystycznym i wyjątkową architekturą może spokojnie konkurować z głównymi włoskimi miastami. Przeczytajcie poniżej co warto zobaczyć w Urbino w Marche, a przekonacie się o tym sami!
Palazzo Ducale, czyli Pałac Książęcy
To znacznie więcej niż zwykły pałac. Według niektórych krytyków sztuki to nawet najpiękniejsza rezydencja włoskiego renesansu oraz symbol miasta, który dumnie wznosi się ponad resztą budynków. Powstał z woli księcia Federico da Montefeltro. Budowę Palazzo Ducale na bazie wcześniej wzniesionego pałacu Jole, rozpoczął w połowie XV wieku architekt Maso di Bartolomeo z Florencji. Niektóre elementy zaprojektował Luciano Laurana. Prace nad ukończeniem monumentalnego budynku trwały ponad 30 lat.
Jednym z najpiękniejszych elementów Pałacu jest główny dziedziniec – Cortile d’onore. Mówi się, że jest on wzorem doskonałej renesansowej architektury, w którym wszystkie elementy idealnie ze sobą harmonizują.
Wśród licznych pomieszczeń Pałacu znajduje się też kameralny gabinet Federico da Montefeltro, gdzie książe spędzał czas na nauce i medytacji. To jedyne takie miejsce w budynku, które przetrwało do dziś niemal w idealnym stanie, odzwierciedlając kulturę, zainteresowania i osobowość księcia Urbino.
Sala jest w większości skonstruowana z drewnianych paneli, na których wyrzeźbiono epizody z życia codziennego, codzienne pasje i zainteresowania Montefeltro. Górną część gabinetu zdobią portrety wybitnych postaci, z których dorobku prawdopodobnie czerpał inspirację książe. Cała konstrukcja z dbałością o najmniejsze milimetrowe szczegóły robi ogromne wrażenie!
Galleria Nazionale delle Marche – Galeria Narodowa Regionu Marche
Galeria zajmuje część Palazzo Ducale i stanowi jeden z najważniejszych zbiorów sztuki włoskiego i światowego renesansu. Jest otwarta dla zwiedzających prawie przez cały rok.
W tutejszej kolekcji znajdują się prace z lat od 1300 do 1600. W większości są to obrazy, ale też meble, rzeźby, gobeliny i rysunki. Najcenniejsze prace znajdują się na pierwszym piętrze, które zamieszkiwał Duca Montefeltro wraz z rodziną. Można tu zobaczyć m.in.
- dwa arcydzieła malarza Piero della Francesca – Sen św. Hieronima (dawniej Biczowanie Chrystusa) i Madonna di Senigallia. Inne znane na całym świecie obrazy Piero della Francesca znajdują się m.in. w zbiorach Luwru w Paryżu (Sigismondo Pandolfo Malatesta), National Gallery w Londynie (Chrzest Chrystusa) czy w Galerii Uffizi we Florencji (Portret Federica da Montefeltro i jego żony, Battisty Sforza, który widzieliście wcześniej).
- Città Ideale, czyli Miasto Idealne, przedstawiające przykład idealnej struktury miejskiej z XV wieku zgodnie z wyobrażeniami ówczesnych artystów. Obraz przypisywany jest kilku autorom (Piero della Francesca, Melozzo da Forlì, Leon Battista Alberti lub Luciano Laurana).
- La Muta autorstwa samego Rafaela Santi (o którym przeczytacie za moment), przedstawiający prawdopodobnie damę dworu z Urbino, Giovannę Feltria Della Rovere.
Galeria Narodowa to aż 80 sal przepełnionych dziełami najzdolniejszych artystów renesansu. Oprócz najważniejszych z nich wymienionych powyżej można tu podziwiać również prace takich twórców jak: Tiziano (pol. Tycjan), Lorenzo Lotto, Federico Barocci, Guido Reni, Guercino e Orazio Gentileschi.
Śladami artysty Rafaela Santi
W Urbino urodził się i wychował znany na całym świecie malarz i architekt Rafel Santi. Uznawany jest on za jednego z trzech najsłynniejszych artystów włoskiego renesansu, obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci.
W mieście przy ulicy Raffaello 57 wciąż znajduje się rodzinny dom artysty, w którym przyszedł na świat w 1483 roku. Dziś to siedziba muzeum i zachowanego warsztatu, w którym tworzył wraz ze swoim ojcem. Zwiedzający mogą tu zobaczyć jedno z największych dzieł Rafaela “Madonna z dzieciątkiem” oraz XV-wieczne freski.
Duomo di Urbino & Oratoria
Duomo w Urbino jest najważniejszym kościołem w mieście. Pierwsza budowa pochodzi z 1021 roku. W czasie panowania Montefeltro zastąpiono ją nową konstrukcję autorstwa Francesco di Giorgi Martini, architekta, który przez wiele lat pracował nad Palazzo Ducale. Katedrę w stylu neoklasycystycznym, którą możemy oglądać dzisiaj, zbudował po trzęsieniu ziemi pod koniec XVII w. rzymski architekt Giuseppe Valadier.
Podczas wizyty w Urbino warto również zobaczyć dwa oratoria:
- Oratorium San Giovanni Battista: Wewnątrz można podziwiać imponujący cykl fresków przedstawiających Ukrzyżowanie Chrystusa na ścianie za ołtarzem głównym oraz Dzieje życia św. Jana Chrzciciela wzdłuż ścian bocznych. Dzieła uważane są za jeden z najważniejszych przykładów realizacji w stylu gotyckim.
- Oratorium San Giuseppe: Znajduje się tu kompleks rzeźbiarski przedstawiający Narodzenie Chrystusa, dzieło Federico Brandaniego.
Najpiękniejsza panorama Urbino
Chcesz zobaczyć miasto z zupełnie innej perspektywy? Nie możesz pominąć fortecy Albornoz z XIV wieku otoczonej pięknym Parco della Resistenza, w której dziś działa biblioteka publiczna. To właśnie tutaj na wzgórzu znajduje się najpiękniejszy punkt widokowy na Urbino i okolice.
Co zjeść podczas wizyty w Urbino?
Po intensywnym zwiedzaniu na pewno zgłodniejecie 🙂 Podczas wizyty w Urbino nie możecie nie spróbować lokalnego specjału – crescia sfogliata. Crescia to placek podobny do piadiny, przyrządzany z mąki, smalcu i jajek z dodatkiem pieprzu. Można ją nadziewać na różne sposoby – kiełbasą, wędlinami, serami czy warzywami.
My zatrzymaliśmy się na obiedzie w lokalu Ragno d’oro bardzo blisko pomnika Rafaela. Crescia była bardzo smaczna. Według mnie doskonale smakuje ze schłodzonym piwem (zwłaszcza w upały :D). Ponoć najlepszą crescię w całym Urbino podają w Piadineria L’Aquilone, ale niestety w niedziele, kiedy akurat byliśmy, lokal jest zamknięty.
Typowy lokalny produkt spożywczy to również ser Casciotta d’Urbino DOP, o którym przeczytacie więcej w tym artykule.
Byliście kiedyś w Urbino? Może znacie inne miejsca, które warto odwiedzić w mieście? Dajcie znać w komentarzu!
